دعا و راز و نیاز با پروردگار، جزو مهم ترین و برترین اعمالی است که همواره در روایات و در کلام بزرگان، به انسان سفارش شده است. از دعای پدر و مادر گرفته تا دعای یک کودک یتیم و یا فقیر و نیازمند، همه و همه جایگاه خاص خود را داشته و مستجاب شدن هر دعایی نیز شرایط خاص خود را میطلبد. شرایطی که خود پروردگار در برخی روزها و ماه های سال، آن را به وفور برای بنده‌گانش محیّا ساخته و بنده باید از آن نهایت استفاده را ببرد. یکی از مهم ترین این ماه ها و شب‌ها نیز ماه مبارک رمضان و شب قدر است.
روایتی از پیامبر در مورد استجابت دعا در ماه رمضان
ماه رمضان که جزو مهم ترین ماه ها در نزد علما و مسلمین جهان به شمار میرود، دارای آثار و نعمت های بسیار خاصی است. بنابر روایتی از شیخ صدوق در مورد فضیلت‌های ماه رمضان، آمده است که امام رضا از پدر بزرگوارشان و آن‌ها نیز از حضرت امیرالمؤمنین که فرمود: روزی پیامبر گرامی اسلام برای ما خطب ای خواند به این مضمون که: تنفس شما در این ماه، ثواب تسبیح و خواب شما ثواب عبادت را داشته و اعمال شما در آن مقبول و دعاهایتان مستجاب است.
ادعیه‌های ماه مبارک رمضان
همچنین، در این ماه پروردگار دعاهای خاص و ویژه‌ای را نیز در اختیار بندگانش قرار داده است. از جمله دعای سحر، دعای افتتاح، دعای ابوحمزه، دعای مسجد زید، دعای شب قدر، و مناجات امیرالمؤمنین در مسجد کوفه که هر کدام دریایی از حکمت‌ها و نتایج را برای انسان در پی دارد. همچنین بر طبق دستورالعمل علامه قاضی در مورد ماه مبارک رمضان، یکی از وظائف مهم و لازم برای سالک الله، دعا برای فرج حضرت حجّـ (عج) در قنوت «وَتر» است. و نه تنها در این قنوت، بلکه در هر روز و شب و در تمام دعاها، دعای فرج را نباید از یاد برد.
شرایط استجابت دعا
اما در حالت کلی و با این تعریف که دعای ما، بیان درخواست ها از پروردگار به زبان و ادبیات خاص خودمان باشد، برای مستجاب شدن آن شرایطی باید رعایت شود. 24 شرط از این شرایط استجابت دعا را علامه سید محمد حسین حسینی طهرانی در کتاب مبانی اخلاق خود آورده است. از جمله با وضو بودن، نشستن رو به قبله، روزه گرفتن و بعد دو رکعت نماز خواندن و دعا کردن، استفاده از صلوات در قبل و بعد از هر دعا، گریه در حال دعا و موارد دیگر اینچنینی.
فراهم بودن تمامی شرایط استجابت دعا در شب‌های قدر ماه رمضان
در شب های قدر که اکثرا مردم در مساجد و یا حسینیه ها جمع میشوند، تمامی شرایط استجابت دعا نیز مهیا میشود. از طرفی همه وضو گرفته اند، روزه گرفته اند، نماز خوانده اند، و در مکانی مقدس و در شبی ممتاز یعنی شب قدر گردهم آمده و به اجماع و با حالتی خسته و از همه جا درمانده به دعا و راز و نیاز با خدای خود میپردازند. پس به هیچ عنوان نباید این فرصت بزرگ در استجابت دعا را از دست داد.