Skip to content
- قسمتی تفسیر آیه شریفه: یرفع اللَه الذین امنوا و الذین اوتوا العلم درجات
- (يَرْفَعِ اللَه الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ). معنای این آیه این است كه خدا كسانی كه ایمان آورده‌اند و ما را باور كرده‌اند، یعنی وجود عالم غیب را باور كرده‌اند، وجود عوالم ربوبی را باور كرده‌اند و به این باور پایبند شده‌اند. چون انسان ممكن است یك شیئی را باور كند ولی پایبند نباشد. پایبند شدن یك توفیق دیگری غیر از باور كردن می‌خواهد. الآن ما همه مرگ را باور می‌كنیم، و یقین هم داریم، و در هر جلسه فاتحه‌ای كه شركت كنیم، می‌دانیم فردا هم در همین جلسه برای ما شركت می‌كنند. این را همه می‌دانیم، ولی تا چه حد به این باورمان پایبند هستیم؟! چقدر؟! چند در صد به این باورمان، به این اعتقادمان و به این یقیمان پایبندیم؟
- لذا امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند كه من هیچ یقینی را مشكوك‌تر از مرگ ندیدم! در عین این‌كه همه نسبت به این قضیه یقین دارند، ولی معامله‌ای كه با آن می‌كنند، معامله یك امر مشكوك است. آدم نسبت به یك امر مشكوك چندان توجّهی نمی‌كند، به امر احتمال رد می‌كند و اعتنا نمی‌كند، ترتیب اثر نمی‌دهد.
- در آیه می‌فرماید كسانی كه ایمان آورده‌اند به ما و ما را باور كرده‌اند، ما اینها را به مراتبِ مختلف علم و معرفت می‌رسانیم. آمنوا و (أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ). ما درجات مختلفی برای اینها قرار می‌دهیم و خدا این را انجام می‌دهد، لذا این مسئله را به خودش نسبت می‌دهد: (يَرْفَعِ اللَه) خدا بالا می‌برد. هركسی را به درجاتی از علم و فهم و بصیرت و آگاهی نسبت به حقایق و اسرار و رموز عالم وجود بالا می‌برد.
- خب مشخّص است كه برای ترفیع دو چیز لازم است. اوّل ابزار لازم، دوم استعداد انسان و آمادگی انسان برای این مسئله. این دو قضیه لازم است كه در اینجا محقّق بشود و شخص بتواند به مراتب و درجات برسد.
- لذا ما در زمان ائمّه علیهم‌السلام به وضوح این مطلب را می‌دیدیم و مشاهده می‌كردیم كه چطوردر میان اصحاب ائمّه علیهم السلام مراتب مختلفی وجود دارد. در اصحاب پیغمبر مراتب مختلفی وجود داشت. یكی مانند اباذر می‌شود، یكی مانند مقداد می‌شود، یكی مانند اویس می‌شود یكی مانند سلمان می‌شود، یكی مانند عمّار می‌شود. این‌طور نبود كه همه در یك مرتبه باشند. مراتب مختلف، یك امر طبیعی است كه در هر زمانی برای افراد وجود داشته و ما این اختلاف را مشاهده می‌كنیم و این اختلاف گاهی اوقات اختلاف عمیق و اختلاف خیلی ریشه‌ای می‌شود، نه اختلاف سرسری و اختلاف عادی!
- اقامه نماز مغرب و عشاء توسط مرحوم علامه طهرانی